คาเรซันซุย หรือรู้จักกันทั่วไปในนาม zen garden คือสวนพื้นภูมิแห้งแล้งนั้นจัดเป็นชนิดของสวนเซนญี่ปุ่นที่ได้รับอิทธิผลจากนิกายเซนในพุทธศาสนาของญี่ปุ่น และสามารถหาชมได้ตามวัดเซนแห่งการฝึกสมาธิ
การจำลองธรรมชาติด้วยหินและทราย
สำหรับใครที่เคยมีโอกาสได้ไปเที่ยวสวนเซนญี่ปุ่น วัดเรียวอันจิในเกียวโต ก็น่าจะมีความทรงจำดีๆที่ได้ใช้เวลาอันแสนผ่อนคลายชมสวนญี่ปุ่นอันงดงามกันอย่างแน่นอน
ก้อนที่ตั้งเอาไว้ภายในสวนซึ่งปูด้วยทรายขาวในวัดเรียวอันจิ ไม่ว่าจะนั่งมองจากมุมไหนก็มองไม่เห็นก้อนหินอยู่ 1 ก้อนเสมอ ถ้าเกิดใครชอบตระเวนเที่ยววัดในญี่ปุ่นอยู่เป็นประจำก็น่าจะมีโอกาสได้เห็นสวนที่ปูด้วยหินของวัดนิกายเซนอยู่บ่อยๆ โดยเราเรียก สวนที่จำลองภูเขาและแม่น้ำด้วยหินและทรายโดยไม่ใช้น้ำ ว่า Karesansui
และถึงแม้เราจะเรียกโดยรวมว่า “คาเรซันซุย” แต่ประกอบด้วยสวนหลายประเภท ไม่ว่าจะเป็นสวนที่ตกแต่งด้วยหินเท่านั้นหรือสวนที่สามารถชมความงามแบบตัดกันระหว่างพืชอันเขียวขจีและก้อนหินสีขาวได้ เป็นต้น
สวนญี่ปุ่นจำลองคลื่นและเกลียวคลื่นบนผิวน้ำด้วยลวดลายที่เรียกกันว่า ซามอน แถมบางสวนก็ยังมีการสร้างสะพานบนสวนทรายเพื่อจำลองการไหลของแม่น้ำ
สภาพของธรรมชาติที่จำลองจะเปลี่ยนแปลงไปตามขนาดของก้อนหิน เนื่องจาก “ซามอน” อาจพังทลายไม่เป็นรูปร่างจากฝนตกหรือนกที่บินลงมาเหยียบได้ จึงจำเป็นต้องทำใหม่ตลอด บอกเลยว่าเป็นสวนเซนญี่ปุ่นที่แสนพิถีพิถัน จำเป็นต้องได้รับการดูแลเป็นพิเศษจริงๆ
สวนญี่ปุ่นแบบคาเรซันซุยเกิดขึ้นมาได้อย่างไร?
ประวัติความเป็นมาของสวนแบบKaresansuiนี้เริ่มขึ้นจากความตั้งใจที่จะสร้างสวนบนที่ราบ แคบ และไม่มีน้ำในศตวรรษที่ 11 เมื่อย่างเข้าสู่ศตวรรษที่ 14 คนญี่ปุ่นก็เริ่มให้ความสนใจใน แนวคิดของนิกายเซน และจัดงานพิธีกันตามสวนที่ปูด้วยทรายขาวซึ่งให้ความหมายถึงความสะอาดบริสุทธิ์
หลังจากคนญี่ปุ่นเริ่มหันมาจัดงานพิธีต่างๆในอาคารแทนก็เริ่มมีการสร้างสวนแบบคาเรซันซุยขึ้นมาเพื่อใช้เป็น ลานนั่งสมาธิ
Karesansui ทำอะไรได้บ้าง?
สวนญี่ปุ่นคาเรซันซุยไม่ได้มีไว้สำหรับเดินเล่น แต่มีไว้เพื่อชมทัศนียภาพภายในสวนและถาม ตอบความหมายที่สวนต้องการสื่อด้วยตัวเอง ภาพที่ถ่ายทอดออกไปไม่ใช่เพียงแค่ภูเขา แม่น้ำ และธรรมชาติเท่านั้น แต่ยังสื่อถึงโลกและพุทธศาสนาที่ละเว้นความสิ้นเปลืองและความสุดโต่งอีกด้วย
เมื่อนั่งลงท่ามกลางธรรมชาติ เราก็จะสามารถเข้าถึง แนวคิดของนิกายเซน ที่นำพาไปสู่ ช่วงเวลาที่สงบ เสน่ห์ของสวนญี่ปุ่นคาเรซันซุยจึงอยู่ที่การได้ใช้ช่วงเวลาอันแสนเงียบสงบห่างไกลจากแสงสีเสียงในตัวเมืองและพิจารณาถึงตัวตนของตัวเองนี่แหละ
ประเภทของสวนคาเรซันซุยและสวนขึ้นชื่อ
รูปแบบของzen gardenแต่ละแบบมีถึง 6 ประเภท ด้วยกัน
1. สวนแบบฮิรานิวะ
สวนหินญี่ปุ่นที่สร้างขึ้นบนพื้นที่ราบเรียบ เช่น สวนหินญี่ปุ่นของวัดเรียวอันจิ
2. สวนแบบจุนเปนิวะ
สวนหินญี่ปุ่นที่สร้างภูเขาเตี้ยๆลงบนสวนแบบฮิรานิวะ เช่น สวนฮอนโบโฮโจเทของวัดไดโตคุจิ และ สวนฟุเก็นจิเทเอ็น (ยามากุจิ)
3. สวนแบบคาเรอิเคะ
สวนหินญี่ปุ่นที่จำลองบ่อน้ำแห้งโดยการนำหินมากองรวมกันให้เหมือนกับเป็นบ่อน้ำ สวนแบบคาเรอิเคะที่มีชื่อเสียงก็คือ สวนไทเมนโจะเทเอ็นของวัดนิชิฮ่องกันจิ
4. สวนแบบคาเรนากาเระ
สวนหินญี่ปุ่นที่จำลองการไหลของน้ำด้วยซามอนและก้อนกรวด เช่น สวนโฮโจโทเทของวัดไดเซนอิน และ สวนของวัดนันโซจิ
5. สวนแบบทสึคิยามะ
สวนหินญี่ปุ่นที่จำลองน้ำตกและการไหลของน้ำโดยใช้พื้นที่ลาดเอียง
6. สวนแบบโทคุชุ
สวนหินญี่ปุ่นที่มีเพียงแค่ทรายขาวเท่านั้นหรือไม่ได้เกี่ยวข้องกับสวนข้างต้นเลย ส่วนสวนแบบโทคุชุขึ้นชื่อประกอบด้วย สวนโคเก็ตสึไดของวัดกินคะคุจิ, สวนกินชาดัน (เกียวโต) และ สวนโทไคอันโฮโจนันเท (เกียวโต)
Comments